Një zbulim i fundit shkencor po trondit njohuritë tona mbi origjinën e njeriut. Në Sahara, gjatë periudhës së lagësht afrikane, janë gjetur mumie të lashta, të cilat sipas analizave gjenetike nuk ndajnë ADN me asnjë popullsi të njeriut modern.
Studimi, i publikuar në revistën prestigjioze Nature, tregon se këto mbetje njerëzore i përkisnin një linje të panjohur gjenetike në Afrikën e Veriut, duke vënë në pikëpyetje idetë e deritanishme për përhapjen e bujqësisë dhe blegtorisë në kontinent, shkruan Korrespodenti.
Mumiet e lashta të sapozbuluara nuk ndajnë ADN me njerëzit modernë
Midis 14,800 dhe 5,500 viteve më parë — gjatë periudhës së lagësht afrikane — Sahara që njohim sot ishte një savanë e harlisur. Ajo kishte liqene, kënete, pyje, dhe me sa duket, një grup njerëzish misteriozë që nuk ndanin ADN me asnjë popullsi moderne.
Studiuesit analizuan me kujdes ADN-në e tyre të lashtë dhe zbuluan se këto gra nuk ishin gjenetikisht nga Afrika Sub-Sahariane. Ato i përkisnin një linje të panjohur të Afrikës së Veriut, e cila ishte shkëputur nga popullsitë sub-sahariane shumë kohë përpara se dikush t’u jepte kontinenteve emra.
Mumiet e lashta që nuk ndajnë ADN me njerëzit modernë
Kjo linjë gjenetike duket se qëndroi kryesisht e izoluar për mijëra vjet, gjatë një prej periudhave më dinamike të zhvillimit të hershëm njerëzor. Ndërsa shumica e shkencëtarëve kishin supozuar se bujqësia dhe blegtoria u përhapën përmes valëve të shumta migrimi, historia e Takarkorit tregon diçka tjetër.
Rezulton se blegtoria u përhap përmes difuzionit kulturor, jo domosdoshmërisht përmes përzierjes gjenetike. Këta njerëz e përvetësuan jetën baritore në të njëjtën mënyrë siç përhapen trendet sot përmes TikTok-ut dhe Instagram-it — jo sepse dikush u shpërngul për t’i mësuar, por sepse idetë dhe teknikat kaluan natyrshëm nga një kulturë në tjetrën. Ndryshimi nuk u imponua, por u zhvillua organikisht.
Lidhjet misterioze me Marokun
ADN-ja e grave të Takarkorit i lidh ato me gjuetarët-mbledhës të Shpellës Taforalt në Marok, një tjetër grup i lashtë i Afrikës së Veriut me një përbërje po aq të çuditshme gjenetike. Të dy popullsitë kishin një përqindje shumë të ulët të ADN-së së Neandertalit: më të lartë se afrikanët sub-saharianë, por më të ulët se popullsitë jashtë Afrikës.
Izolimi gjenetik, sipas studiuesve, shpjegohet nga gjeografia. “Sahara e gjelbër” nuk ishte një fushë e rrafshët, por një mozaik i ndërlikuar liqenesh, maleve, pyjeve dhe shkretëtirash. Këto barriera natyrore e mbajtën të ndara grupet njerëzore për mijëra vjet, duke lejuar që gjenet e tyre të zhvilloheshin në drejtime të ndryshme e të veçanta. /Korrespodenti