E ardhmja e njerëzimit po shihet gjithnjë e më shumë si e hapur ndaj ndryshimeve radikale. Futuristët dhe shkencëtarët paralajmërojnë se vdekja, e konsideruar deri më sot si e pashmangshme, mund të mos mbetet më e tillë për shumë gjatë.
Zhvillimet në bioteknologji dhe inteligjencën artificiale po sfidojnë idenë tradicionale të plakjes. Përmes redaktimit gjenetik, terapive me qeliza burimore, rigjenerimit të organeve artificiale dhe sistemeve të avancuara të shëndetit të udhëhequra nga AI, shkencëtarët tashmë kanë arritur rezultate që tregojnë se ngadalësimi i plakjes nuk është më fantashkencë, por një horizont i mundshëm.
Në fillim të këtij viti, Financial Times raportoi për kompaninë Retro Biosciences, e cila mbështetet nga Sam Altman, drejtori i OpenAI, shkruan Korrespodenti.
Projekti i tyre synon që përmes transformimit të qelizave normale në qeliza burimore të arrijë jo vetëm ngadalësimin, por edhe kthimin mbrapsht të procesit të plakjes.
Ndërkohë, në maj, Scripps Research publikoi një studim ku inteligjenca artificiale u përdor për të identifikuar substanca që zgjatën jetën e një organizmi të vogël (C. elegans), duke hapur mundësi reale për zhvillimin e barnave anti-plakje.
Po ashtu, Popular Mechanics raportoi këtë vit për një eksperiment ku qelizat e lëkurës së plakur u rigjeneruan në laborator përmes serumit të gjakut të të rinjve — një provë se rikthimi i rinisë biologjike nuk është më thjesht një ide abstrakte, por një fushë kërkimore konkrete.
Disa studiues parashikojnë se brenda këtij shekulli, njerëzit mund të arrijnë një pikë ku zgjatja e jetës të mos varet më nga rastësia apo fati biologjik, por të bëhet çështje zgjedhjeje personale. Një ndryshim i tillë do të përmbyste vetë kuptimin e jetës dhe mënyrën si e konceptojmë ekzistencën njerëzore.
Megjithatë, ky vizion nuk vjen pa dilema të mëdha etike dhe shoqërore. Çfarë do të ndodhte me mbipopullimin, si do të shpërndaheshin burimet e kufizuara dhe a do të ruhej ende kuptimi i një “jete të plotë” nëse kufiri i saj biologjik zhdukej? Këto pyetje mbeten të hapura dhe kërkojnë po aq vëmendje sa edhe përparimet teknologjike.
Futuristët dhe shkencëtarët theksojnë se zhvillimet aktuale në bioteknologji dhe inteligjencën artificiale po e shtyjnë përpara një kufi që deri dje dukej i pakapërcyeshëm. Nëse ritmi i sotëm i inovacionit vazhdon, vdekja mund të mos shihet më si një fund i pashmangshëm, por si një proces që njerëzimi do të ketë mundësi ta vonojë ndjeshëm. Kjo e zhvendos pyetjen thelbësore nga “sa jetojmë” tek “si zgjedhim të jetojmë”, duke hapur një epokë të re të reflektimit dhe sfidave etike për shoqërinë. /Korrespodenti