Sateliti “Cosmos 2553” shihej si një kërcenim real mbi gjithë satelitët e tjerë…
Sateliti rus i shumë debatuar javët e fundit se zotëron armë bërthamore ka dalë jashtë kontrollit. Sipas ekspertëve, ai mund të jetë një pengesë për përpjekjet e Moskës për armë hapësinore.
Sateliti Cosmos 2553, i lançuar nga Rusia disa javë para se të pushtonte Ukrainën në vitin 2022, ka pasur periudha të ndryshme të asaj që duket se po rrotullohet gabim, sipas të dhënave të radarit Doppler nga firma e ndjekjes së hapësirës LeoLabs dhe të dhënave optike nga Slingshot Aerospace, të ndara me Reuters.
I besuar të jetë një satelit radar për inteligjencën ruse, si dhe një platformë testimi rrezatimi, sateliti vitin e kaluar u bë qendra e akuzave amerikane se Rusia për vite me radhë ka zhvilluar një armë bërthamore të aftë për të shkatërruar rrjete të tëra satelitore, të tilla si sistemi i gjerë i internetit Starlink i SpaceX që trupat ukrainase kanë përdorur.
Zyrtarët amerikanë vlerësojnë se qëllimi i Cosmos 2553, megjithëse nuk është vetë një armë, është të ndihmojë Rusinë në zhvillimin e një arme bërthamore anti-satelitore. Rusia ka mohuar se po zhvillon një armë të tillë dhe thotë se Cosmos 2553 është për qëllime kërkimore.
Rusia ka qenë për dekada e përfshirë në një garë sigurie në hapësirë me SHBA-në, e cila, në vitet e fundit, është intensifikuar dhe është bërë publike, ndërsa orbita e Tokës bëhet një pikë e nxehtë për konkurrencën e sektorit privat dhe teknologjitë ushtarake që ndihmojnë forcat tokësore.
Sateliti Cosmos 2553 ka qenë në një orbitë relativisht të izoluar rreth 2,000 km mbi Tokë, i parkuar në një pikë të nxehtë rrezatimi kozmik, që satelitët që vëzhgojnë Tokën zakonisht e shmangin.
LeoLabs në nëntor zbuloi atë që dukej të ishte lëvizje e gabuar me satelitin duke përdorur matjet e radarit Doppler nga rrjeti i saj global i stacioneve tokësore. Kompania në dhjetor e përmirësoi vlerësimin e saj në “besim të lartë” bazuar në të dhëna shtesë dhe imazhe të satelitit të marra nga një kompani tjetër hapësinore, tha për Reuters Darren McKnight, një bashkëpunëtor i lartë teknik në LeoLabs.
Ministria e mbrojtjes e Rusisë nuk iu përgjigj një kërkese për koment.
“Ky vëzhgim sugjeron fuqimisht se sateliti nuk është më funksional”, tha Qendra për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare, një organizatë me bazë në Uashington.
Komanda Hapësinore Amerikane, e cila gjurmon objektet në hapësirë dhe ka dënuar satelitët ushtarakë rusë në të kaluarën, tha se ishte në dijeni të një ndryshimi në lartësinë e Cosmos 2553, por nuk pranoi të jepte vlerësime të mëtejshme mbi gjendjen e tij aktuale.
Sateliti më parë tregoi shenja të sjelljes së çuditshme. Slingshot, rrjeti global i teleskopëve që ka gjurmuar anijen kozmike që nga lëshimi i saj më 5 shkurt 2022, zbuloi lëvizje në maj 2024.
“Slingshot vuri re se shkëlqimi i objektit u bë i ndryshueshëm, duke treguar një rrëzim të mundshëm,” tha një zëdhënës i kompanisë.
Por sipas vëzhgimeve të fundit të Slingshot, Cosmos 2553 duket se është stabilizuar, sipas Belinda Marchand, Drejtores Kryesore të Shkencës së kompanisë.
Shërbimet komerciale të gjurmimit të hapësirës janë relativisht të reja, por në zhvillim të shpejtë dhe në kërkesë të lartë, ndërsa numri i satelitëve civilë dhe ushtarakë në hapësirë rritet ndjeshëm.
Rusia, tha një zëdhënës i Komandës Hapësinore të SHBA-së, ka pretenduar se misioni i Cosmos 2553 është të testojë instrumentet në bord në një mjedis me rrezatim të lartë, “por kjo nuk përputhet me karakteristikat e tij”.
Cosmos 2553 është një nga dhjetëra satelitë rusë në hapësirë me lidhje të dyshuara me programet e saj ushtarake dhe të inteligjencës. “The Guardian”