Një kafkë njerëzore milion vjeçare e gjetur në Kinë sugjeron që specia jonë, Homo sapiens, filloi të shfaqej të paktën gjysmë milioni vjet më herët nga sa mendonim, pohojnë studiuesit në një studim të ri, raporton BBC.
Ai gjithashtu tregon se ne bashkëjetuam me specie të tjera simotra, përfshirë Neandertalët, për shumë më gjatë nga sa kemi filluar të besojmë, thonë ata.
Shkencëtarët pretendojnë se analiza e tyre “ndryshon plotësisht” kuptimin tonë për evolucionin njerëzor dhe, nëse është e saktë, me siguri do të rishkruante një kapitull të hershëm kyç në historinë tonë.
Por ekspertë të tjerë në një fushë ku mosmarrëveshjet mbi shfaqjen tonë në planet janë të përhapura, thonë se përfundimet e studimit të ri janë të besueshme, por larg të qenit të sigurta.
Zbulimi, i botuar në revistën kryesore shkencore Science, tronditi ekipin kërkimor, i cili përfshinte shkencëtarë nga një universitet në Kinë dhe Muzeu i Historisë Natyrore i Mbretërisë së Bashkuar.
“Që nga fillimi, kur morëm rezultatin, menduam se ishte e pabesueshme. Si mund të jetë kaq thellë në të kaluarën?” tha Prof Xijun Ni i Universitetit Fudan, i cili bashkëdrejtoi analizën.
“Por ne e testuam atë përsëri e përsëri për të testuar të gjitha modelet, për të përdorur të gjitha metodat dhe tani jemi të sigurt për rezultatin dhe në fakt jemi shumë të emocionuar.”
Kur shkencëtarët gjetën kafkën, të quajtur Yunxian 2, ata supozuan se i përkiste një paraardhësi më të hershëm të tonit, Homo erectus, njerëzve të parë me tru të madh.
Kjo për shkak se datonte rreth një milion vjet më parë, shumë kohë para se të mendohej se kishin dalë njerëz më të përparuar. Homo erectus përfundimisht evoluoi dhe filloi të divergjonte 600,000 vjet më parë në Neandertalët dhe specien tonë – Homo sapiens.
Por analiza e re e Yunxian 2, e cila është shqyrtuar nga ekspertë të pavarur nga ekipi i kërkimit, sugjeron se nuk është Homo erectus.
Tani mendohet të jetë një version i hershëm i Homo longi, një specie motër në nivele të ngjashme zhvillimi me Neandertalët dhe Homo sapiens.
Provat gjenetike sugjerojnë se ekzistonte së bashku me ta, kështu që nëse Yunxian 2 ka ecur në Tokë një milion vjet më parë, thonë shkencëtarët, versionet e hershme të Neandertalit dhe specieve tona ndoshta kanë ecur gjithashtu.
Kjo analizë tronditëse e ka zhvendosur në mënyrë dramatike afatin kohor të evolucionit të njerëzve me tru të madh me të paktën gjysmë milioni vjet, sipas Prof. Chris Stringer të Muzeut të Historisë Natyrore, një bashkë-udhëheqës i hulumtimit. Ai tha se ka të ngjarë të ketë fosile miliona vjeçare të Homo sapiens diku në planetin tonë – thjesht nuk i kemi gjetur ende.
Ekzistojnë dy mënyra për të përcaktuar me saktësi speciet e një njeriu të hershëm dhe për të përcaktuar se kur ai ka ecur në Tokë – duke analizuar formën e kafkës dhe të dhënat e saj gjenetike. Në rastin e Yunxian 2 u përdorën të dyja metodat dhe secila arriti në të njëjtin përfundim.
Por studiues të tjerë, siç është Dr. Aylwyn Scally, një gjenetist evolucionar në Universitetin e Kembrixhit, thonë se ka pasiguri të konsiderueshme në të dyja metodat.
“Duhet të jesh veçanërisht i kujdesshëm në lidhje me vlerësimet e kohës, sepse ato janë shumë të vështira për t’u bërë, pavarësisht se çfarë provash po shikoni, qofshin ato prova gjenetike apo fosile,” tha ai.
“Edhe me sasinë më të madhe të të dhënave gjenetike, është shumë e vështirë të përcaktosh një kohë kur këto popullata mund të kenë bashkëjetuar brenda 100,000 viteve, ose edhe më shumë.”
Ai shtoi se ndërsa përfundimet e profesorëve Ni dhe Stringer ishin të besueshme, ato ishin larg të qenit të sigurta dhe se nevojiteshin më shumë prova për të qenë të sigurt.
“Kjo pamje është ende mjaft e paqartë për ne, kështu që nëse përfundimet e këtij hulumtimi mbështeten nga analiza të tjera, idealisht nga disa të dhëna gjenetike, atëherë mendoj se do të fillonim të ishim gjithnjë e më të sigurt për këtë”, tha ai.
Provat më të hershme të njohura për Homo sapiens-in e hershëm në Afrikë datojnë 300,000 vjet më parë, kështu që është joshëse të arrijmë në përfundimin se specia jonë mund të ketë evoluar e para në Azi.
Por nuk ka prova të mjaftueshme për të qenë të sigurt në këtë fazë, sipas Prof. Stringer, sepse ka fosile njerëzore në Afrikë dhe Evropë që janë gjithashtu një milion vjeçare dhe që duhet të përfshihen në analizë.
“Ka disa prova gjenetike që tregojnë për shfaqjen edhe më të hershme të specieve tona, të cilat mund të jenë rikombinuar me prejardhjen tonë, por kjo nuk është provuar ende”, tha ai.
Kronologjia më e hershme do të thotë që të tre speciet e njerëzve bashkëjetuan në planet për rreth 800,000 vjet, shumë më gjatë sesa mendohej më parë, ndoshta duke bashkëvepruar dhe kryqëzuar në atë kohë.
Shfaqja e hershme ndihmon gjithashtu në kuptimin e dhjetëra mbetjeve fosile njerëzore që datojnë nga 800,000 vjet më parë dhe 100,000 vjet më parë, të cilat shkencëtarët e kanë pasur të vështirë t’i klasifikojnë dhe të gjejnë vendin e tyre në pemën familjare njerëzore – të ashtuquajturën “ngatërresë në mes”.
Por shfaqja e hershme e Homo sapiens, Homo longi dhe Neandertalëve e zgjidh problemin me kujdes. Kjo do të thotë se tani është e mundur të grupohen fosilet e vështira për t’u klasifikuar si nëngrupe që i përkasin njërit prej “tre të mëdhenjve”, ose paraardhësve të tyre më primitivë, Homo erectus aziatik dhe heidelbergensis, sipas Prof Ni.
“Evolucioni njerëzor është si një pemë,” tha ai.
“Kjo pemë përfshinte disa degë, dhe kishte tre degë kryesore që janë të lidhura ngushtë, dhe ato mund të kenë një ndërthurje me njëra-tjetrën, dhe ato bashkëjetuan për gati 1 milion vjet. Pra, ky është një rezultat i pabesueshëm.”
Kafka u gërmua së bashku me dy të tjera nga Provinca Hubei. Por ato ishin të dëmtuara dhe të shtypura, gjë që është një nga arsyet pse Yunxian 2 ishte kategorizuar gabimisht si erectus.
Për t’i rikthyer ato në formën e tyre origjinale, ekipi i Prof.
Ni-së skanoi kafkat dhe i pashtrembëroi ato duke përdorur teknika modelimi kompjuterik dhe më pas shtypi kopje në një printer 3D.
Duke i parë ato ashtu siç ishin në të vërtetë, shkencëtarët i mundësuan t’i riklasifikonin ato si një grup të veçantë – më të përparuar njerëzish.