Rezistenca ndaj Antibiotikëve: Pse po i humbasim ilaçet që na shpëtuan?
Antibiotikët janë një nga arritjet më të mëdha të njerëzimit. Përpara se të zbuloheshin, një prerje e vogël mund të ishte vdekjeprurëse. Ata na ndihmuan të jetojmë më gjatë dhe më shëndetshëm. Por, sot, këto ilaçe shpëtimtare po humbasin fuqinë e tyre.
Ky fenomen quhet Rezistencë ndaj Antimikrobialëve (AMR). Ai ndodh kur bakteret, viruset dhe parazitët mësojnë të mbijetojnë dhe të bëhen imunë ndaj ilaçeve të krijuara për t’i shkatërruar.
Kjo ka sjellë shfaqjen e të ashtuquajturave “super-mikrobe”, të cilat janë shumë të vështira për t’u trajtuar.
Si na prek AMR-ja në jetën e përditshme?
AMR-ja është një kërcënim i vërtetë për të gjithë ne, sepse:
Infeksionet tek kafshët, si ato të blegtorisë, po bëhen më të vështira për t’u kuruar. Kjo shkakton vuajtje të mëdha për kafshët dhe dëmton ekonominë, pasi miliona njerëz varen nga blegtoria dhe peshkimi për jetesën e tyre.
Infeksione të zakonshme si gonorrea apo ato që shfaqen pas operacioneve rutinë, si zëvendësimi i këllkut, po bëhen gjithnjë e më të rrezikshme. Megjithëse ende nuk e dimë saktësisht, një pjesë e vdekjeve njerëzore mund të lidhet me AMR-në që e ka origjinën nga kafshët, për shembull, përmes ushqimeve të kontaminuara.
Kur antibiotikët përdoren në mënyrë të papërshtatshme, ata përfundojnë në tokë dhe ujë. Kjo lejon bakteret rezistente të përhapen lehtësisht dhe të infektojnë kafshët dhe njerëzit që vijnë në kontakt me mjedisin e ndotur.
Bakteret janë mjeshtre në përshtatjen ndaj mjedisit. Ato mund të zhvillojnë rezistencë ndaj antibiotikëve.
Bakteret ndryshojnë rastësisht gjenet e tyre, duke gjetur një mënyrë për t’i mbijetuar ilaçit.
Ato mund të shkëmbejnë gjene rezistence me baktere të tjera, duke e përhapur shpejt këtë aftësi.
Çdo herë që përdorim antibiotikë, u japim baktereve një shans për të zhvilluar rezistencë. Kjo nuk do të thotë që duhet të ndalojmë përdorimin e tyre, por duhet t’i përdorim me përgjegjësi, vetëm kur është absolutisht e nevojshme.
Luftimi i AMR-së duket si një mal i madh për t’u ngjitur, por zgjidhjet janë në duart tona.
Për të parandaluar sëmundjet te kafshët dhe njerëzit, është thelbësore të sigurojmë kushte të mira higjienike dhe mjedise më pak stresuese.
Përdorimi i tyre për të trajtuar infeksione virale (p.sh., një grip) është i kotë, sepse antibiotikët funksionojnë vetëm kundër baktereve. Gjithashtu, përdorimi i tepërt te kafshët për t’i rritur më shpejt duhet të shmanget.
Shëndeti i kafshëve, i njerëzve dhe i mjedisit janë të lidhur ngushtë. Patogjenët (si bakteret) nuk njohin kufij. Ato mund të kalojnë nga kafshët te njerëzit dhe anasjelltas, duke u përhapur nëpër ujë, tokë dhe ajër. Mbi 60% e sëmundjeve tek njerëzit kanë origjinën nga kafshët.
Prandaj, për të luftuar AMR-në, duhet të bashkëpunojmë si një ekip i vetëm. Duke mbrojtur shëndetin e kafshëve dhe mjedisin, mbrojmë edhe shëndetin tonë. /Korrespodenti