Nga:Mili Butka…
Popullsia më e vjetër, e njohur për territore “bullgare” të banuara, emri i të cilëve ne dimë, ishte trakët. Ato përmenden për herë të parë nga poeti i lashtë, Homeri (shek. VIII). Nëse ne mund të besojmë në “iliadën” e tij, fiset trakasë morën pjesë në Luftën Trakas (1250 BC) nën urdhrin e Mbretit Rezos. Emri Thracian do të thotë njerëz “guximtarë”, “guximtarë”.
Të ashtuquajturit “grekët e sotëm” sepse komb *grek nuk ka patur në asnjë rast përveçse fisit; ilir – Elen-Ilin, përdornin emrin “thrak” për gjithë fiset e tyre të së njëjtës race, fise të cilat jetonin më në veri të Ilirisë (Ballkanit) poshtë Danubit si dhe një fis Dake sipër Dardanisë.
Trakët ishin një numër i madh i njerëzve të ndarë në fise – Getae, Daci, Moesians, Triballi, Satri, Bessoi, Odrysai dhe të tjerë. Ata formuan komunitetin e tyre etnik në fillim të Epokës së Hekurit dhe përmbanin rreth 90 grupe fisnore.Tokat trakasike ishin të famshme për fertilitetin e tyre. Në rrafshin e trakëve u rritën misër, elb, grurë, thekër, mel dhe drithëra të tjerë. Pas autorëve të lashtë, ata gjithashtu përgatitën bukë të kulluar. Në antikitet ajo u bë nga bishtajore të kthyera miell ose grurë përzier me lëng rrushi dhe pastaj të thata në diell.
Trakët gjithashtu rritën pemë frutore, praktikuan kopshtarinë dhe kultivonin vreshtat, edukuan kuaj, dele, dhi dhe bagëti. Rrushi ishte i bollshëm në jug.Edhe Homeri përmend se trakët tregtonin me verë. Në “Odisea” ai shkruan se vera e ofruar nga prifti i Kikonëve të Maronës në Odisea dhe miqtë e tij ishte e errët, e ëmbël dhe e pasur me salcë.
Nga antikiteti i thellë, trakët praktikonin minierat dhe përpunimin e metaleve. Pas zhvillimit të metalurgjisë së hekurit në mijëvjeçarin e parë të shek. B., ata banonin në fusha të rrethuara nga male dhe kodra, të njohura për tokën e tyre pjellore, kullotat e mira dhe afërsinë e tyre me ujin dhe me depozitat ore.
Vende të tilla, të përshtatshme për t’u zgjidhur, ishin fushat e para ballkanit dhe ato të malit Strandzha, pansat në skajet veriore të Rodopëve dhe lugina e lumit Maritza. Ata gjetën hekur, bakër, argjend dhe ar.Përpunimi i monedhave nga sundimtarët e ndryshëm trakas stimuloi rritjen e tregtisë, e cila përveç verës përfshinte edhe drithëra, mish, peshk, lëkurë dhe bletë.