Një fosil i ruajtur në mënyrë të jashtëzakonshme i Archaeopteryx-it, një nga zogjtë më të hershëm të njohur, ka zbuluar detaje të reja mbi evolucionin e fluturimit tek shpendët. Ky ekzemplar, i cili tani ndodhet në Field Museum në Çikago, ka ndihmuar shkencëtarët të kuptojnë më mirë se si kjo krijesë parahistorike ishte në gjendje të fluturonte rreth 150 milionë vjet më parë, shkruan Science News.
Zbulime të reja mbi strukturën e krahëve
Përmes analizave të avancuara me skanime CT dhe ndriçim ultraviolet, studiuesit kanë identifikuar për herë të parë pendë të specializuara tertiale në krahët e Archaeopteryx-it. Këto pendë, të vendosura në pjesën e sipërme të krahut, krijojnë një sipërfaqe aerodinamike të qetë që ndihmon në ngritjen gjatë fluturimit. Ky tipar nuk është parë tek dinosaurët me pendë që nuk ishin në gjendje të fluturonin, duke sugjeruar se Archaeopteryx kishte zhvillime të veçanta për fluturim aktiv.
Karakteristika të përbashkëta me zogjtë modernë
Fosili gjithashtu tregon se Archaeopteryx kishte pendë asimetrike në krahë, një tipar i rëndësishëm për gjenerimin e shtytjes gjatë fluturimit. Për më tepër, struktura e kockave të tij, përfshirë një kockë të gjatë në pjesën e sipërme të krahut, ndihmonte në krijimin e një sipërfaqeje të vazhdueshme për ngritje. Këto karakteristika e dallojnë atë nga dinosaurët e tjerë me pendë dhe e vendosin më afër zogjve modernë.
Jeta në tokë dhe në ajër
Përveç aftësisë për të fluturuar, Archaeopteryx kishte edhe tipare që tregonin përshtatje për jetesë në tokë. Shkencëtarët kanë zbuluar luspa të vogla në këmbët e saj, duke sugjeruar se ajo kalonte kohë duke ecur në tokë dhe ndoshta ngjitej në pemë. Ky kombinim i aftësive tregon për një mënyrë jetese të gjithanshme, si në ajër ashtu edhe në tokë.
Ky fosil i jashtëzakonshëm i Archaeopteryx-it ofron prova të reja se ai ishte në gjendje të fluturonte, duke përforcuar lidhjen evolucionare midis dinosaurëve dhe zogjve modernë. Zbulimet nga ky ekzemplar ndihmojnë në kuptimin më të mirë të mënyrës se si fluturimi u zhvillua tek shpendët dhe si u shfaqën tiparet që i lejuan ato të zotërojnë ajrin. /Inteligjenca n’3D