Shkencëtarët në Universitetin e Kalifornisë, Irvine (UC Irvine) kanë zbuluar një gjendje të panjohur të materies kuantike. Ky zbulim mund të hapë rrugën për kompjuterë që karikohen vetë dhe që mund t’u rezistojnë kushteve ekstreme të eksplorimit në hapësirën e thellë.
Sipas studiuesve, kjo është një fazë e re e materies, ngjashëm me mënyrën se si uji ekziston si lëng, akull apo avull. Kjo gjendje ishte parashikuar vetëm në teori, por nuk ishte matur kurrë më parë.
Ajo sillet si një lëng i formuar nga elektronet dhe “vrimat” (mungesa e elektroneve), të cilat bashkohen spontanisht për të krijuar struktura ekzotike të quajtura ekscitone.
Në një kthesë të papritur, si elektronet ashtu edhe vrimat rrotullohen në të njëjtin drejtim.
Si u zbulua kjo gjendje e re?
Kjo fazë u zbulua në një material të quajtur hafnium pentatelluride, i cili u ekspozua ndaj një fushe magnetike shumë të fortë, deri në 70 Tesla, në Laboratorin Kombëtar Los Alamos (LANL) në Nju Meksiko.
Për krahasim, një magnet frigoriferi ka rreth 0.1 Tesla. Nën këto kushte, materiali u shndërrua në këtë gjendje të re kuantike.
Implikimet për të ardhmen
Kjo gjendje e re e materies është e rëndësishme sepse sinjalet mund të mbarten nga rrotullimi (spin) në vend të ngarkesës elektrike. Kjo hap një rrugë të re drejt teknologjive efikase në energji, si elektronika e bazuar te rrotullimi.
Një tjetër avantazh i madh është rezistenca e këtij materiali ndaj të gjitha formave të rrezatimit, gjë që e bën atë ideal për misionet hapësinore, siç janë planet për fluturimet me pilot drejt Marsit. Kjo mund të ndihmojë në krijimin e kompjuterëve që mund të funksionojnë për periudha të gjata në hapësirë pa u dëmtuar nga rrezatimi. /Korrespodenti