Një zhytje e shkurtër në ujë të ftohtë mund të ketë një ndikim të fortë në tru dhe humor. Shkencëtarët kanë vërtetuar se ekspozimi në ujë të ftohtë shkakton rritje të ndjeshme të dopaminës – substancës kimike që ndihmon në rritjen e mirëqenies, fokusit dhe motivimit.
Një studim i botuar në revistën European Journal of Applied Physiology tregoi se pas një banje të trupit në ujë me temperaturë 14°C, niveli i dopaminës te pjesëmarrësit u rrit me rreth 250 për qind krahasuar me gjendjen e zakonshme. Në të njëjtën kohë, u vu re edhe rritje e madhe e hormonit noradrenalinë, që ndihmon trupin të përballet me stresin.
Kjo rritje e dopaminës shpjegon pse shumë njerëz ndihen më të lumtur, më të qetë dhe më energjikë pas një dushi ose zhytjeje të ftohtë. Studime të tjera të botuara në Frontiers in Psychology dhe PLOS ONE kanë raportuar se personat që praktikonin zhytje të përditshme ose javore në ujë të ftohtë ndjenin përmirësim në humor dhe ulje të simptomave të depresionit. Megjithatë, këto rezultate nuk janë të njëjta për të gjithë dhe varen nga faktorë si temperatura e ujit, koha e ekspozimit dhe gjendja shëndetësore e individit.
Ekspertë të neuroshkencës, si profesori Andrew Huberman nga Universiteti i Stanfordit, shpjegojnë se trupi i njeriut reagon ndaj të ftohtit si ndaj një stresi të përkohshëm. Për ta përballuar këtë, truri çliron dopaminë dhe adrenalinë, duke krijuar një ndjesi energjie, përqendrimi dhe qartësie mendore që mund të zgjasë për disa orë. Për këtë arsye, ekspozimi i shkurtër ndaj ujit të ftohtë është bërë një praktikë e njohur për rritjen e performancës dhe mirëqenies mendore.
Megjithatë, ekspertët paralajmërojnë se rritja e dopaminës me 250 % nuk ndodh nga çdo dush i ftohtë i zakonshëm. Studimi ku u mat kjo shifër përfshinte ekspozim më të gjatë dhe në ujë shumë të ftohtë, ndaj nuk mund të barazohet plotësisht me praktikën e 1–3 minutave në shtëpi.
Përfitimet ekzistojnë, por intensiteti i tyre ndryshon. Po ashtu, zhytjet në ujë të ftohtë mund të jenë të rrezikshme për njerëzit me probleme të zemrës ose tension të lartë, ndaj rekomandohet kujdes dhe këshillim me mjekun para fillimit.
Për shumicën e njerëzve të shëndetshëm, fillimi me 30 sekonda ujë të ftohtë në fund të dushit është mënyra më e sigurt për t’u përshtatur. Me kalimin e kohës, trupi mësohet dhe shoku nga e ftohta zvogëlohet.
Kjo praktikë, edhe pse e thjeshtë dhe falas, është treguar se rrit energjinë, përqendrimin dhe mirëqenien mendore për shumë njerëz. Edhe pse kërkimet vazhdojnë, faktet shkencore tregojnë se trupi i njeriut është i ndërtuar për t’u përmirësuar përmes stresit të kontrolluar – dhe uji i ftohtë është një nga mënyrat më natyrale për ta arritur këtë./Korrespodenti