Shkencëtarët e NASA-s po zhvillojnë një teknologji të re që mund të lejojë ndërtimin e strukturave në Hënë duke përdorur materialet vendore, të njohura si “regoliti hënor”.
Në laboratorët tokësorë, inxhinierët kanë testuar metoda që përdorin energjinë e mikrovalëve dhe printimin 3D për të shkrirë dhe forcuar grimcat e këtij materiali, duke formuar blloqe të ngurta që mund të shërbejnë si bazë për ndërtesa. Kjo qasje, e njohur si “In-Situ Resource Utilization” (ISRU), synon të ulë kostot e dërgimit të materialeve ndërtimore nga Toka dhe të përgatisë terrenin për misionet e ardhshme njerëzore në Hënë.
Sipas dokumenteve zyrtare të NASA-s dhe qendrave kërkimore si Marshall Space Flight Center, eksperimentet kanë treguar se regoliti — një përzierje pluhuri dhe gurësh hënorë — mund të ngrohet me mikrovalë dhe të ngurtësohet në forma të qëndrueshme.
Këto prova janë zhvilluar në Tokë duke përdorur materiale që imitojnë përbërjen e regolitit hënor, pasi mostra të vërteta janë të kufizuara. Rezultatet janë premtuese dhe kanë treguar se, në teori, ndërtimi i strukturave të thjeshta në Hënë me materiale vendore është i mundur, megjithëse ende larg zbatimit praktik.
NASA ka përfshirë këtë teknologji si pjesë të kërkimeve afatgjata të programit Artemis, i cili synon të rikthejë astronautët në Hënë dhe të krijojë baza të qëndrueshme për kërkime dhe eksplorim. Megjithatë, agjencia nuk ka ende një sistem operacional që mund të ndërtojë strehime të plota në sipërfaqen hënore. Testimet e deritanishme janë në fazën e laboratorit dhe nuk është përcaktuar ndonjë datë e saktë për provat në terren hënor.
Ekspertët theksojnë se përdorimi i materialeve vendore është thelbësor për të ardhmen e eksplorimit hapësinor, pasi do të reduktonte në mënyrë drastike koston e misioneve dhe do të mundësonte qëndrime më të gjata të njeriut në trupat qiellorë. Përveç Hënës, kjo teknologji mund të shërbejë si bazë edhe për ndërtimin e strukturave në Mars në dekadat e ardhshme.
Në përfundim, ndonëse disa raporte mediatike e kanë paraqitur këtë arritje si tashmë të realizuar, realiteti është se teknologjia e ndërtimit me pluhurin hënor është ende në zhvillim. NASA dhe partnerët e saj po testojnë mënyra të reja për ta bërë këtë vizion të mundshëm, por bazat e vërteta në Hënë mbeten një objektiv i së ardhmes, jo i së tashmes./Korrespodenti