Pas rrëzimit tragjik të aeroplanit të aviokompanisë Air India, inxhinierët kanë projektuar një sistem të ri sigurie të mundësuar nga inteligjenca artificiale për të parandaluar aksidentet në të ardhmen gjatë fluturimit.
Ajo që ata krijuan duket thjesht qesharake – një aeroplan i pajisur me jastëkë ajri të jashtëm – por me sa duket mund të shpëtojë jetë.
Koncepti anti-rrëzim në stilin Michelin Man, i quajtur Projekti REBIRTH, është finalist për çmimin prestigjioz James Dyson Award, i cili vë në qendër të vëmendjes shpikjet që mund të ndryshojnë botën.
“Projekti REBIRTH është sistemi i parë i mbijetesës në rrëzim i mundësuar nga inteligjenca artificiale”, thuhet në përshkrimin e masës mbrojtëse me jastëk në faqe.
“Ai vendos jastëkë ajri inteligjentë, lëngje që thithin ndikimin dhe shtytje të kundërt në ajër – duke i kthyer rrëzimet fatale në ulje të mbijetueshme”, u tha ndër tjera.
Sensorët e inteligjencës artificiale thuhet se mund të zbulojnë kur një rrëzim është gati të ndodhë, duke bërë që jastëkët e ajrit të hapen dhe të mbulojnë trupin e avionit, duke evokuar një copë gjigante kokoshkash të skuqura.
Në teori, kjo mbushje mbrojtëse siguron që ulja të mos jetë vdekjeprurëse ose e dhunshme, pavarësisht nga shpejtësia e aeroplanit.
Dizajnerët, inxhinierët Eshel Wasim dhe Dharsan Srinivasan të kampusit të Dubait të Institutit të Teknologjisë dhe Shkencës Birla, thuhet se u frymëzuan nga fiaskoja tragjike e fluturimit 171 të Air India në qershor.
Avioni Dreamliner 787-8 thuhet se u rrëzua në Ahmedabad – një qytet me rreth 5 milionë banorë – vetëm 30 sekonda pasi u ngrit në rrugë për në Londër, Britani e Madhe, duke humbur jetën të gjithë përveç njërit prej 242 personave në bord.
“Pas rrëzimit të Ahmedabad në qershor 2025, nëna ime nuk mund të flinte”, shkroi një nga krijuesit.
“Ajo vazhdonte të mendonte për frikën që pasagjerët dhe pilotët duhet të kenë ndjerë, duke ditur se nuk kishte rrugëdalje. Ajo pafuqi na përndiqte. Pse nuk ka një sistem për mbijetesë pas dështimit”, shtoi ai.
Sistemi i inteligjencës artificiale, i teknologjisë së fundit, funksionon duke mbajtur nën vëzhgim lartësinë, shpejtësinë, statusin e motorit, drejtimin, zjarrin dhe reagimin e pilotit, në mënyrë që të mund të marrë një vendim të informuar nëse një emergjencë është e afërt.
Nëse një përplasje është “e pashmangshme nën 3,000 metra”, jastëkët e ajrit aktivizohen automatikisht – megjithëse kapiteni mund ta ndërpresë vendosjen e tyre në këtë pikë.
Jastëkët e përplasjes që ngjajnë me James Bond, të cilët janë bërë nga pëlhurë me shtresa, dalin “nga hunda, barku dhe bishti në më pak se 2 sekonda”, duke thithur goditjen dhe duke mbrojtur trupin e aeroplanit.