Sipas të dhënave më të fundit nga astronomë dhe observatorë hapësinorë, është e vërtetë që satelitët e rrjetit Starlink të kompanisë SpaceX po bien rregullisht drejt Tokës duke u djegur në atmosferë, por me një ritëm mesatar prej 1 deri në 2 në ditë, dhe jo 4 siç pretendohet në disa raportime sensacionaliste.
Astronomit të Harvardit, Jonathan McDowell, i njohur për regjistrimet e sakta të objekteve orbitale në “Jonathan’s Space Report”, ka konfirmuar për portalin EarthSky se në vitin 2025 ai ka dokumentuar mesatarisht një ose dy satelitë Starlink që deorbitohen çdo ditë. Ky numër mund të rritet në rreth pesë në ditë nëse SpaceX zgjeron më tej rrjetin, por aktualisht nuk ka prova që rëniet të jenë më të shumta.
Sipas të dhënave nga SpaceX dhe nga organizatat e ndjekjes orbitale, secili satelit Starlink është projektuar të digjet plotësisht gjatë hyrjes në atmosferë, duke mos lënë mbetje që arrijnë sipërfaqen e Tokës. Kjo është pjesë e një protokolli të detyrueshëm për të reduktuar rrezikun e mbeturinave hapësinore dhe për të shmangur dëmet potenciale.
Deri më tani, nuk është regjistruar asnjë rast ku një pjesë e satelitëve Starlink të ketë mbijetuar hyrjen dhe të ketë shkaktuar dëme në tokë. Ekspertët theksojnë se fenomeni i djegies në atmosferë është i dukshëm vetëm vizualisht, por nuk përbën kërcënim për jetën apo mjedisin. Sidoqoftë, shkencëtarët po studiojnë efektet që materiali i aluminit dhe përbërjet e tjera që digjen mund të kenë në shtresat e larta të atmosferës.
Gjatë procesit të djegies krijohen grimca oksidi alumini, të cilat mund të ndikojnë në përbërjen kimike të stratosferës dhe potencialisht në mënyrën si reflektohet drita diellore, megjithëse nuk ka ende studime që tregojnë ndonjë ndikim të matshëm në klimë. Aktualisht, në orbitë rreth Tokës qarkullojnë rreth 20,000 objekte, përfshirë rreth 12,000 satelitë aktivë, dhe mbi 8,000 prej tyre i përkasin rrjetit Starlink.
Ky numër i lartë tregon se pjesa më e madhe e infrastrukturës orbitale tashmë është në pronësi të një kompanie të vetme private, gjë që ka ngritur shqetësime për menaxhimin afatgjatë të mbeturinave orbitale. Megjithatë, për momentin, rëniet e satelitëve Starlink konsiderohen të sigurta dhe të kontrolluara.
Institucionet që merren me sigurinë hapësinore dhe studimet atmosferike sugjerojnë që me rritjen e numrit të satelitëve në orbitë, do të rritet edhe nevoja për standarde ndërkombëtare të reja që rregullojnë procesin e deorbitimit dhe ndarjen e përgjegjësive për mbeturinat hapësinore.
Ekspertët pajtohen se fenomeni i satelitëve që digjen në qiell nuk është shenjë alarmi, por një tregues i një epoke të re ku teknologjitë hapësinore po bëhen pjesë e përditshmërisë njerëzore. Për momentin, këto deorbitime janë më shumë një spektakël i padëmshëm në qiell sesa një rrezik për Tokën, por shkencëtarët kërkojnë monitorim të vazhdueshëm për të parandaluar çdo pasojë të mundshme në të ardhmen./Korrespodenti