Një ekip shkencëtarësh në Universitetin e St Andrews ka arritur një përparim që mund të bëjë të mundur përdorimin e hologrameve të vërteta në pajisje të përditshme. Duke kombinuar ekranet OLED (Dioda Emetuese Drite Organike) me nanosipërfaqe të projektuara posaçërisht — të njohura si metasipërfaqe — ata demonstruan se mund të projektohen imazhe 3D të plota pa nevojën për lazerë voluminozë.
Në eksperimentin e tyre, secili “meta-atom” në sipërfaqe manipulohet në mënyrë të tillë që edhe një piksel i vetëm OLED të prodhojë një imazh holografik të plotë. Kjo metodë është më e vogël, më e lirë dhe shumë më e thjeshtë se sistemet tradicionale holografike. Rezultati: pengesa kryesore që ka penguar hyrjen e hologrameve në teknologjitë konsumatore është hequr, duke i afruar pajisjet holografike të dorës një hap real drejt zbatimeve praktike në telefona, lojëra, realitet të shtuar dhe më gjerë.
Sipas raportit të botuar në revistën Light: Science & Applications, hulumtuesit tregojnë se është e mundur që një OLED i vetëm të projektojë imazhe me rezolucion të lartë kur kombinohet me një metasipërfaqe holografike.
Çelësi për këtë arritje ka qenë avancimi i kontrollit mbi emetimin “far-field” (fushë-largët) të dritës nga OLED. OLED-et zakonisht kanë koherencë të ulët hapësinore — që është një pengesë për holografinë — por në këtë punim, studiuesit krijuan një konfigurim që rriti koherencën hapësinore në mënyrë që metasipërfaqja të mund të modifikojë direkt emetimin jo-polarizues dhe të krijojë imazhin holografik në ekran.
Në eksperimente, kur OLED-i pozicionohej disa centimetra larg metasipërfaqes, dhe me një filtër brezi (bandë) të integruar për të ngushtuar spektrin e dritës, imazhet e projektuara ishin të qarta dhe me përkufizime të holla.
St Andrews thekson se kjo është hera e parë që të dy elementët — OLED dhe metasipërfaqja holografike — janë kombinuar për të krijuar bllokun bazë të një ekrani holografik.
Megjithatë, studiuesit paralajmërojnë se ende ka pengesa për zbatimin komercial të menjëhershëm: cilësia e imazhit varet shumë nga koherenca hapësinore dhe nga spektroskopia e dritës së përdorur; për më tepër, integrimi në pajisje reale – duke përfshirë konsumin e energjisë, jetëgjatësinë dhe stabilitetin në mjedise të ndryshme – do të kërkojë hapa të mëtejshëm.
Në përfundim: ky zhvillim nuk është “magji” teknologjike e menjëhershme, por është një lëvizje serioze drejt asaj që për shumë vite është konsideruar si fantazi — të sjellësh holograme në pajisjet që i mban në dorë./Korrespodenti