Shkruar nga Goffredo Buccini
Putini nuk dëshiron të dëmtojë aleatin e tij më të rëndësishëm, Donald Trumpin.
E vërteta, siç thuhet, fshihet në detaje. Një prapaskenë e negociatave të dështuara të mesit të majit në Stamboll zbulon natyrën e vërtetë të delegacionit rus në tryezat e bisedimeve. Në krye të grupit rus u zgjodh Vladimir Medinsky, jo rastësisht i njëjti kryenegociator i Stambollit të vitit 2022, i cili propozoi kushte të ashpra të maskuara si marrëveshje. Sipas Anne Applebaum në The Atlantic, Medinsky shkoi deri aty sa të tallte një anëtar të delegacionit ukrainas, i cili ishte në zi për nipin e vrarë në luftime.
“Ndoshta disa nga të pranishmit këtu do të humbasin të tjerë të dashur”, tha ai me cinizëm.
Jo pikërisht fillimi i një armëpushimi.
Pas dështimit të Stambollit, u përhap shpresa për bisedime në Vatikan, me një përafrim premtues: gatishmëria logjistike e Selisë së Shenjtë, hapja e Zelenskyt dhe mbështetja e evropianëve, e nxitur nga Giorgia Meloni. Kjo ide u hodh poshtë nga Sergej Lavrov, ministri i Jashtëm i Putinit, me pretendimin se diskutimi mes vendeve ortodokse në tokë katolike do të ishte “joelegant”. Në të vërtetë, Rusia nuk i sheh ukrainasit si qytetarë të lirë të një kombi tjetër, por si nënshtetas rebelë të saj. Qëllimi i tyre është të ndëshkojnë Zelenskyn, i cili akuzohet se “besoi se mbështetja amerikane do të zgjaste përjetë”. Por përse Rusia lë të qarkullojë herë pas here iluzioni i dialogut, me hapje të rreme dhe mbyllje të vërteta që prodhojnë vetëm bisedime boshe? Një përgjigje e mundshme është se kjo është një taktikë që shërben për dy qëllime kryesore.
E para: Putini, pavarësisht propagandës së përhapur nga mbështetësit e tij, nuk ka pasur kurrë synim të vërtetë për t’i dhënë fund konfliktit. Për të fituar, atij i duhet kohë. Trupat ruse po avancojnë, por ngadalë, me një kosto të lartë: rreth 800,000 të vdekur dhe të plagosur në tre vjet. Ata që thonë se “jemi aty ku ishim tre vjet më parë” gabohen rëndë. Pa rezistencën ukrainase dhe armët perëndimore, Kievi do të qeverisej prej kohësh nga një regjim kukull dhe Putini do të kishte trokitur në kufijtë e Bashkimit Evropian. Pas ëndrrës për një marshim triumfues për të “denazifikuar” Ukrainën, Putini është përgatitur për një luftë të gjatë. Ai ka riformuluar retorikën kombëtare, duke ringjallur edhe figurën e Stalinit me statuja në metro, ka anashkaluar sanksionet dhe ka transformuar ekonominë për qëllime ushtarake, duke favorizuar kompleksin ushtarak-industrial me paga më të larta dhe trajtime preferenciale. Për regjimin e tij, paqja mund të jetë më e rrezikshme se lufta, për shkak të pritshmërive të ekzagjeruara dhe vështirësive në menaxhimin e qindra mijëra veteranëve që kthehen në një shoqëri të lodhur.
E dyta: Putini nuk dëshiron të dëmtojë aleatin e tij më të rëndësishëm, Donald Trumpin. Presidenti amerikan e ka admiruar gjithmonë lidershipin e Putinit. Si biznesmen, kazinotë e tij u financuan me para ruse, dhe bizneset e tij imobiliare u mbështetën nga rusë të favorshëm edhe në momentet më të vështira. Kur Trump u zgjodh për herë të parë në 2016, Duma ruse shpërtheu në duartrokitje, dhe Dmitry Peskov, zëdhënës i Kremlinit, deklaroi: “Putini dhe Trumpi ndajnë të njëjtat parime të politikës së jashtme. Është fenomenale sa afër janë me njëri-tjetrin!” Nacionalisti Boris Chernyshev shkoi më tej, duke parafrazuar Obamën e 2008-ës: “Po, ia dolëm!”
Këto janë natyrisht supozime të bazuara në kujtime dhe dëshmi të diskutueshme të spiunëve rusë të penduar. Russiagate përfundoi pothuajse pa rezultat, dhe e gjithë kjo tani është histori. Megjithatë, nëse politikat e Trumpit bien ndesh me interesin kombëtar amerikan, duke i dhënë një avantazh të padrejtë neoimperializmit rus – që potencialisht mbetet armik i SHBA-së – atëherë fantazmat e këtyre lidhjeve mund të rikthehen mbi Shtëpinë e Bardhë, duke rrezikuar Trumpin para zgjedhjeve të mesmandatit.
Putini, pra, ka interes të mos dëmtojë besueshmërinë e atij që, në pak javë, i ka dhënë shumë: poshtërimin publik të armikut të tij Zelensky; ndërprerjen e ndarjes së informacioneve të inteligjencës me Ukrainën (e rikthyer përkohësisht); ndalimin e ndihmës së USAID për Kievin; ndërprerjen e financimit për mediat ruse në mërgim; rivendosjen e marrëdhënieve diplomatike; hezitimin për të quajtur “të paligjshme” pushtimin e Ukrainës; mundësinë e bizneseve të reja pas sanksioneve; dhe shkatërrimin e idesë së Perëndimit me perspektivën e një tërheqjeje të gjerë ushtarake. Tani Trump ka folur për t’u tërhequr nga kjo “luftë evropiane” që e mërzit. Dhe Putini, përmes Lavrovit, ka ringjallur idenë e një “raundi të dytë bisedimesh” dhe një “memorandumi”. Një lojë e vazhdueshme ndaljeje dhe nisjeje, sa për t’i dhënë Trumpit mundësinë të thotë: “E binda mikun tim Vladimir!”
Ndërkohë, ne evropianët jemi vetëm. “Miku i mirë Vladimir” ka filluar të vendosë trupa në kufirin me Finlandën, duke sjellë drithërima me kujtimet e “stërvitjeve” ruse para pushtimit të Ukrainës. Trupat e Kievit janë aktualisht ushtria jonë më e mirë dhe garancia që kemi ende pak kohë përpara. Por, siç tha Mattarella, “askush të mos fle”. Kontingjencat bëjnë historinë. Ashtu si Traktati i Maastricht iu përgjigj fundit të Luftës së Ftohtë me unionin monetar, një traktat i ri, që përfshin Britaninë e Madhe, duhet të çojë në një union mbrojtës me një drejtim politik. Për një projekt të tillë, që integron dhe mbështet Ukrainën, mjetet ekzistojnë: ideja për të konfiskuar 300 miliardë eurot e aseteve ruse të ngrira në BE po fiton gjithnjë e më shumë mbështetje. Nëse do të kemi guxim dhe vizion, Trump dhe Putin mund të kujtohen, paradoksalisht, si nxitësit e pavullnetshëm të një Evrope të re. /“Corriere dell Sera”